အေမရိကန္နုိင္ငံ၏ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ေက်ာ္က နာမည္ေက်ာ္စစ္သေဘၤာမ်ား အေႀကာင္းတေစ့တေစာင္း……
အေမရိကန္ျပည္တြင္းစစ္ကာလအခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ အေမရိကန္အစိုးရေရတပ္မေတာ္ ကအသုံးျပဳခဲ့တဲ့ Casco အမ်ိဳးအစားစစ္ေရယာဥ္ေတြဟာ အေတာ္ကိုထူျခားတဲ့တိုက္ပြဲဝင္သေဘၤာေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Casco ေရယာဥ္ေတြရဲ႕ကို္ယ္ ထည္ေနရာတစ္ဝက္နီးပါးဟာ ေရထဲမွာႏွစ္ျမဳပ္ေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္သူရဲ႕အေရးႀကီး ပစ္မွတ္ေတြကို လ်ိဳ႕ဝွက္ျမန္ဆန္စြာတိုက္ခိုက္ႏိုင္တဲ့ အေမရိကန္ကြန္မန္ဒိုေတြစီးနင္းတဲ့
ဘုတ္သေဘၤာငယ္ေလးေတြကိုနမူနာထားၿပီးထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ Casco မ်ိဳးဆက္ယာဥ္ေတြဟာ နစ္ျမဳပ္လ်က္အေနအထားနဲ႔ တိုက္ပြဲဝင္တဲ့စစ္သေဘၤာေတြအျဖစ္နာမည္ေျပာင္ေပးျခင္းခံထားရၿပီး
(၁၈၆၄)ခုႏွစ္ကေန (၁၈၇၅)ခုႏွစ္အခ်ိန္ထိ အေမရိကန္စစ္တပ္က ေတာက္ေလွ်ာက္ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ Monitor စစ္ေရယာဥ္အုပ္စုဝင္ အမ်ိဳးအစားေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
(၁၉)ရာစုအလယ္ပိုင္းကာလကိုမတိုင္ခင္က စစ္ေရယာဥ္အပါအဝင္ သေဘၤာအေတာ္ မ်ားမ်ားကို သစ္သားကိုအသုံးျပဳတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေရေႏြးေငြ႕အားသုံးကိုအ သုံးျပဳထားၿပီး သံျပားမ်ားနဲ႔ကာကြယ္ျပဳထားတဲ့ Casco အမ်ိဳးအစား စစ္သေဘၤာေတြကို (၁၈၆၂)ခုႏွစ္၊မတ္လ(၉)ရက္ေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕နာမည္ေက်ာ္Hampton တိုက္ပြဲမွာ စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ရၿပီး
Confederate လို႔သိၾကတဲ့ ေတာင္ပိုင္းျပည္နယ္သားေတြဘက္ကလည္း Virginia အမည္ရတဲ့ Casco စစ္ေရယာဥ္ကိုအသုံးျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဒီေရေၾကာင္းတိုက္ပြဲကို Ironclads စစ္ပြဲလို႔ လည္းသိၾကၿပီး
ဒီနာမည္ဟာ အေမရိကန္အစိုးရဘက္မွာပါဝင္တဲ့ Casco အမ်ိဳးအစား စစ္ေရယာဥ္ USS Monitor နဲ႔ေတာင္ပိုင္းျပည္နယ္သားေတြဘက္ကပါဝင္တဲ့ Virginia သံခ်ပ္ကာစစ္ေရယာဥ္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းလည္းျဖစ္ပါတယ္။
Virginia ကေတာ့ Casco သေဘၤာေတြရဲ႕ထုံးစံအတိုင္း မာလိန္မႉးခန္း၊ စက္ေသနတ္ ပစ္စင္ဆုံလည္၊စက္ေခါင္းတိုင္၊အလံတိုင္စတဲ့ အပိုင္းေတြသာ ေရျပင္ေပၚမွာရွိ ေနတာ ျဖစ္ၿပီး က်န္ကိုယ္ထည္ အားလုံးဟာ ေရထဲမွာ နစ္ျမဳပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ U
SS Monitor ကေတာ့ ယင္းကာလသတ္မွတ္ခ်က္အရ Casco အမ်ိဳးအစား စစ္သေဘၤာျဖစ္တယ္ဆိုေပမဲ့ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္ စစ္သေဘၤာေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံအတိုင္းရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။
တိုက္ပြဲကာလအတြင္း ယင္းစစ္ေရယာဥ္ေတြဟာ တစ္စီးနဲ႔တစ္စီး (၄)နာရီၾကာေအာင္ အျပင္းအထန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး အဆက္မျပတ္ပစ္လႊတ္တဲ့ အေျမာက္ဆံေတြရဲ႕ဒဏ္ကို ႏွစ္စီးစလုံး ခံစားခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဘယ္စစ္ေရယာဥ္ကမွ်နစ္ျမဳပ္သြားျခင္းမရွိပဲ မိမိတို႔ဆိပ္ကမ္းရွိရာကို ေအာင္ ျမင္စြာ ဆုတ္ခြာသြားခဲ့ၾကတာမို႔ ဒီလိုျဖစ္ရပ္ဟာ ကမာၻေရေၾကာင္းစစ္ပြဲသမိုင္းမွာ အမွတ္ရစရာတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဂၤလိပ္၊ျပင္သစ္၊ ေပၚတူဂီ၊ေဟာ္လန္စတဲ့ ဥေရာပထိပ္သီးလက္နက္ႏိုင္ငံေတြကလည္း ဒီျဖစ္ရပ္ကို စံထားၿပီး မိမိတို႔ရဲ႕စစ္ေရယာဥ္ေတြရဲ႕စြမ္းေဆာင္ရည္ကိုျမႇင္တင္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာၾကပါ တယ္။
အေမရိကန္ေရတပ္ကအသုံးျပဳတဲ့ Monitor စစ္ေရယာဥ္ပုံစံကိုတုပၿပီး လိုအပ္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈေတြကို ျပဳလုပ္လာသလို တစ္ဖက္ကလည္း ယင္းနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ ဒီဇိုင္းပုံစံ အသစ္ေတြကို ေရးဆၤြဲႏိုင္ဖို႔ႀကိဳးစားလာခဲ့ၾကတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။
Monitor စစ္ေရယာဥ္ပုံစံမ်ားစြာကို စတင္ဒီဇိုင္းေရးဆြဲခဲ့သူကေတာ့ ဆြိဒင္အေမရိကန္ ကျပား အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ John Ericsson ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းေနာက္ပိုင္းမွာထြက္ရွိ တဲ့ Passaic- class Monitors စစ္ေရယာဥ္ေတြကေတာ့ မူလဒီဇိုင္းထက္ ပိုမိုႀကီးမားၿပီး
မာလိန္မႉးအခန္းကို ေရယာဥ္ဦးပိုင္းရဲ႕အနီး စက္ေသနတ္ဆုံလည္ရဲ႕အေပၚမွာ ထားရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စက္ေသနတ္ဆုံလည္ ရဲ႕ေ႐ြ႕လ်ားႏိုင္ မႈဟာပိုမိုက်ယ္ျပန႔္သြားၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ရာမွာ ပိုမိုထိေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
Passic-Monitors စစ္ေရယာဥ္ေတြကိုေတာ့ ပထမကမာၻစစ္အတြင္း မွာအမ်ားအျပား ေတြ႕ခဲ့ရၿပီးစစ္ေျမျပင္မွာလည္း ထိေရာက္တဲ့စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ိဳးေတြျပသႏိုင္ခဲ့ၾကတာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
Monitor ရဲ႕ဒုတိယမ်ိဳးဆက္စစ္ေရယာဥ္ေတြကေတာ့ Canonicus လို႔ေခၚဆိုၾကၿပီး
အဲဒီစစ္ေရယာဥ္ေတြဟာ Passic-Monitors ေတြနဲ႔ႏႈိင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္ ေတာ့ အနံအနည္းငယ္မွ်ေသးငယ္ပါတယ္။
ဒီေရယာဥ္ေတြကေတာ့ တိုက္ပြဲအတြင္း ထူးထူးျခားျခား စြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အခန္းက႑နည္းပါးလြန္းတာေၾကာင့္ မၾကာခင္မွာပဲ Monitors ရဲ႕တတိယမ်ိဳးဆက္ စစ္ေရယာဥ္ေတြေပၚေပါက္လာပါေတာ့တယ္။
Casco-class လို႔သိၾကတဲ့ Monitors ရဲ႕တတိယမ်ိဳးဆက္စစ္ေရယာဥ္ေတြဟာဆိုရင္ ေရတိမ္ပိုင္းေတြအထိ ထိုးေဖာက္တိုက္ခိုက္ႏိုင္ၾကၿပီး ဒီယာဥ္ရဲ႕စြမ္းရည္ကို
ေရတိမ္ၿပီး ျမစ္လက္တက္အေတာ္မ်ားတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက Mississippi ျမစ္အတြင္းမွာ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေရအနက္(၆)ေပထက္မနည္းတဲ့ေနရာေတြအထိ ဝင္ေရာက္ႏိုင္တဲ့ စစ္ေရယာဥ္ျဖစ္ၿပီး ေရေပၚမွာအၿမဲတမ္းရွိေနမယ့္ ေရစူးမ်ဥ္းနဲ႔ ကုန္းပတ္စပ္ၾကားေနရာရဲ႕အျမင့္ဟာ (၁၅) လက္မသာရွိပါတယ္။
Monitors အုပ္စုဝင္ျဖစ္တဲ့Casco-class ေတြဟာသူရဲ႕ေနာင္ေတာ္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ Passic-Monitors နဲ႔ Canonicus ေတြနဲ႔ႏႈိင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အ႐ြယ္အစားပိုင္းမွာ ေသးငယ္ေပမဲ့ အေတာ္ကိုေပ့ါပါးၿပီး ျမန္ႏႈန္းျမင့္မားၾကပါတယ္။
Cascoေတြကိုဖန္တီးခဲ့ရာမွာေတာ့ ပညာရွင္ John Ericssson အေနနဲ႔ လြယ္လြယ္ကူကူ အလုပ္ၿပီးေျမာတ္ခဲ့တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့ အေမရိကန္ေရတပ္ မေတာ္ရဲ႕ အင္ဂ်င္နီယာအႀကီးအကဲ Alban Stimers ရဲ႕လက္ေတြ႕မဆန္တဲ့ စိတ္ကူးစိတ္ သန္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
Stimers ဟာ John Ericssson ရဲ႕ Casco စစ္ေရယာဥ္ေတြကို ေရစူးအား (၄)ေပေလာက္သာထားရွိလိုၿပီး သေဘၤာကုန္းပတ္နဲ႔စက္ေသနတ္ဆုံလည္မွာရွိတဲ့ သံခ်ပ္ကာထုထည္ကိုပိုမိုျမႇင့္တက္ေစလိုပါတယ္။
ဒါအျပင္သေဘၤာရဲ႕အတြင္း ပိုင္းအေလးခ်ိန္ကိုရွိရင္းစြဲထက္ပိုမိုျမႇင့္တင္လိုေနၿပီး သူရဲ႕ရည္႐ြယ္ခ်က္အတိုင္း တိုက္ ပြဲဝင္ Casco ေတြကိုထုတ္လုပ္ဖို႔ ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။
John Ericssson ကေတာ့ သူရဲ႕အႀကံကိုကန႔္ကြက္ခဲ့ၿပီး သူတီထြင္ထားတဲ့ Casco ေတြကိုဒီလိုသာ upgrade ျမႇင့္တင္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ေနာက္ဆုံးရလဒ္ကေတာ့ သေဘၤာဟာမညီမွ်တဲ့ အေလးခ်ိန္ေတြေၾကာင့္ နစ္ျမဳပ္သြားမွာပါလို႔ အခိုင္အမာ အဆိုျပဳခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ Ericssson ရဲ႕အဆိုကိုလ်စ္လ်ဴ ျပဳၿပီး စစ္အင္ဂ်င္နီယာအႀကီးအကဲရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္အတိုင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ(၁၄) သန္းေလာက္အကုန္အက်ခံၿပီး Casco စစ္ေရယာဥ္အစင္းေရ(၂၀)ကိုေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
အသစ္ထြက္ရွိတဲ့စစ္ေရယာဥ္ေတြကိုေတာ့ Fiasco လို႔အမည္ေပးခဲ့ၿပီး တိုက္ပြဲ ဝင္ေစခဲ့ရာမွာေတာ့ ဟန္ခ်က္မညီမွ်တဲ့အေလးခ်ိန္ေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္တဲ့စြမ္းေဆာင္ ရည္ကိုျပသႏိုင္ျခင္းမရွိတဲ့အျပင္ တိုက္ပြဲဝင္စစ္သည္ေတြကိုယ္တိုင္က အဲဒီစစ္ေရယာဥ္ ေတြအေပၚ အျပစ္ဖို႔ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ အေမရိကန္တာဝန္ရွိသူေတြက Fiasco စစ္ေရယာဥ္အားလုံးကို ဖ်က္ဆီးဖို႔ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး Fiasco ရဲ႕ဖန္တီးရွင္ စစ္အင္ဂ်င္နီယာအႀကီး အကဲ Alban Stimers ကေတာ့ တာဝန္ခံတဲ့အေနနဲ႔ရာထူး ကေန ရာထူးက ႏႈတ္ထြက္ သြားခဲ့ပါတယ္။
အဆုံးသတ္မွာေတာ့ Casco မ်ိဳးဆက္ေတြ ဟာက်ဆုံးခဲ့ရၿပီး ကမာၻစစ္ေနာက္ပိုင္းဖန္တီးမႈအားေကာင္းလာတဲ့ တိုက္ေရယာဥ္ အမ်ိဳးအစားသစ္ေတြေၾကာင့္ Monitors စစ္သေဘၤာေတြအားလုံးနီးပါးထုတ္လုပ္မႈရပ္ ဆိုင္းခဲ့ရပါေတာ့တယ္။
ဒါအျပင္ ေရစူးအားေသးငယ္တဲ့ Monitors ေတြနဲ႔ ပင္လယ္ခရီးသြားလာခြင့္ကို အစိုးရကတရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမရွိေတာ့ပဲ ဒါဟာစြန႔္စားလိုသူ ေတြသာစီးနင္းတဲ့ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ေရယာဥ္ေတြအျဖစ္ ေၾကျငာခဲ့တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္တြင္းစစ္ေနာက္ပိုင္း (၁၈၉၈)ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စပိန္-အေမရိကန္ စစ္ပြဲ၊ ပထမကမာၻစစ္၊ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းမွာေတာ့ Monitors အုပ္စုဝင္စစ္ေရယာဥ္ ေတြဟာ ေထာက္ပို႔ေရယာဥ္ေတြအျဖစ္သာ အဓိကထား သုံးစြဲခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းကာလေတြမွာ ေရငုပ္သေဘၤာေတြ၊ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြ၊ Fighter တိုက္ခိုက္ေရးစစ္ေရယာဥ္ေတြ အၿပိဳင္အဆိုင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး Monitors ေတြဟာ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ဖ်တ္သိမ္း၊ စြန႔္လႊတ္မယ့္ေရယာဥ္စာရင္းမွာပါဝင္သြားခဲ့ၿပီး တစ္စစ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ပါတယ္။
ကမာၻေပၚမွာ ယခုလက္ရွိအသုံးျပဳေနတဲ့ Monitors အုပ္စုဝင္စစ္ေရယာဥ္ကေတာ့ ဘရာဇီးေရတပ္ကအသုံးျပဳေနတဲ့ Parnaiba အမည္ရစစ္သေဘၤာျဖစ္ၿပီး ဘရာဇီး ႏိုင္ငံ တြင္းက ေရေၾကာင္းလမ္းေတြမွာပဲအသုံးျပဳပါတယ္။
Parnaiba ဟာ (၁၉၃၈)ခုႏွစ္ တည္းက တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္တာေၾကာင့္ ယေန႔တိုင္အသုံးျပဳေနဆဲ ကမာၻသက္တမ္းအရင့္ဆုံးစစ္သေဘၤာစာရင္းမွာ တစ္စီးအပါအဝင္ျဖစ္ပါတယ္။
CRD_သုတဇုန္
